به‌ مه‌به‌ستی روونكردنه‌وه‌ی هێندێك كوردی هه‌ژار، هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای مانگی ره‌مه‌زانه‌وه‌ ده‌مهه‌ویست بابه‌تێك بنووسم. به‌ڵام له‌ به‌ر خوێندن و كار بۆم نه‌كرا، تاكوو گوێم له‌ هێندێك له‌ قسه‌كانی مه‌لایه‌كی هه‌ولێری له‌ خوتبه‌ی نوێژی هه‌ینی ئه‌و شاره‌دا بوو، كه‌ وتی هه‌ركه‌سێ رۆژوو نه‌گرێ ده‌بێ بكوژرێ.!
دیاره‌ ته‌نیا مه‌لای وا نیه‌ كه‌ فتوای خۆڕایی له‌ سه‌ر خه‌ڵكێكی هه‌ژاری وه‌ك كورد ده‌رده‌كا، به‌ڵكوو بگره‌ هێندێك كوردی هه‌ژاریش وه‌ها به‌ پیری ئه‌م مانگه‌وه‌ ده‌ڕۆن كه‌ گوایا هه‌ر له‌ سه‌ره‌تاوه‌ ره‌مه‌زان ماره‌بڕی نه‌ته‌وه‌ی كورد بووه‌! ئه‌مه‌ش قه‌یدی نیه‌، مرۆڤ هێنده‌ی دیكه‌ دڵی بۆ ئه‌و گه‌له‌ ده‌سووتێ كه‌ ته‌نانه‌ت له‌ راگه‌یه‌نه‌ره‌ گشتیه‌كانیشیه‌وه‌ كه‌ ده‌بوا بنكه‌ی رووناكبیری و روونكردنه‌وه‌ بوایه‌ن، به‌ تام و چێژێكی تایبه‌تییه‌وه‌ باسی ره‌مه‌زان ده‌كه‌ن و هێندێكیشیان ته‌نانه‌ت به‌رنامه‌ و زه‌نجیره‌ شانۆی بۆ ته‌رخان ده‌كه‌ن! له‌ هه‌واڵه‌كانی ڕۆژانه‌دا وه‌ك بنیشته‌ خۆشكه‌ رۆژ نیه‌ گوێمان لێ نه‌بێ كه‌ حیزب و ڕیكخراوی سیاسیش له‌م پێوه‌ندیه‌دا رێوڕه‌سمیان نه‌بێ و بێجگه‌ له‌مانه‌ش خۆیان له‌ راده‌به‌ده‌ر به‌ ڕه‌مه‌زانه‌وه‌ ماندوو ده‌كه‌ن و به‌رنامه‌ی رادیۆ و ته‌له‌فزیۆنه‌كانیان بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ ته‌رخان ده‌كه‌ن.
من بۆ خۆم باوه‌ڕی ته‌واوم به‌ دیمۆكراسی هه‌یه‌ و هه‌ركه‌سێك هه‌ر بیروڕایه‌كی هه‌یه‌‌ پیرۆزی خۆی بێ، به‌شه‌رتێك هه‌موو شتێك له‌ چوارچێوه‌ی خۆیدا بمێنێته‌وه‌، وه‌ك كورد ده‌ڵێ: "هه‌موو شتێك به‌ خوێ و خوێش به‌تام". به‌ هیچ جۆرێكیش دژی ئایینی ئیسلام نیم و ئه‌م نووسینه‌شم ته‌نیا به‌ مه‌به‌ستی روونكردنه‌وه‌ نووسیوه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌و كوردانه‌ی كه‌ نازانن ره‌مه‌زان له‌ كوێوه‌ هاتووه‌ و چۆن گه‌یشتووه‌ته‌ كوردی هه‌ژار، بۆیان ڕوون بێته‌وه‌ كه‌ ئه‌م ره‌مه‌زانه‌ی كه‌ هێنده‌ تاریفی ده‌كه‌ن و مه‌لای شاری هه‌ولێریش فتوای كوشتنی میلله‌تێكی بۆ ده‌دا چیه؟
من بۆ مه‌به‌ستی روونكردنه‌وه‌ هێندێك له‌ نووسراوه‌كانی مه‌لایه‌كی وه‌ك خومه‌ینی دێنمه‌وه‌ كه‌ نه‌ك هه‌ر وه‌ك مه‌لا به‌ڵكوو وه‌ك "مرجع تقلید"بوو بۆ په‌یره‌وانی ئایینی شێعه‌، ته‌نانه‌ت له‌ سه‌ره‌تای شۆڕشی گه‌لانی ئێرانه‌وه‌ هێندێك له‌ لایه‌نگره‌كانی وه‌ك ئیمامی سێزده‌هه‌م له‌ قه‌ڵه‌میان ده‌دا. له‌ به‌ر ئه‌وه‌ش هاوزمانه‌كانم زۆر باش له‌ مه‌به‌سته‌كه‌م تێبگه‌ن، ئه‌وا زۆر به‌ زمانێكی ساكاری لادێیانه‌ "مه‌سه‌له‌كان"ده‌یانكوردێنم و له‌ سه‌رتاشدا داوی لێبووردن ده‌كه‌م كه‌ هێندێك ناوی زه‌ق له‌ نووسینه‌كه‌دا به‌رچاو ده‌كه‌ون، هۆیه‌كه‌شی ئه‌وه‌ بوو كه‌ من نامهه‌وێ ناوه‌ عه‌ره‌بیه‌كانی به‌كار بێنم، به‌ڵكوو به‌ كوردیه‌كی په‌تی ده‌یڵێم، چوونكه‌ له‌و باوه‌ڕه‌دام كه‌ ئه‌گه‌ر ناوه‌ عه‌ره‌بی و فارسیه‌كان بۆ ئامرازی نێرینه‌ و مێینه‌ به‌كار بێنم خه‌ڵكی به‌ ته‌واوی له‌ نێوه‌ڕۆك و مه‌به‌سته‌كه‌ ناگه‌ن. ئه‌وه‌ش هیچ هۆیه‌كی نیه‌ بێجگه‌ له‌وه‌ی كه‌ به‌داخه‌وه‌ له‌ كورده‌واریدا ئه‌م شتانه‌ وه‌ك شتێكی شاراوه‌ ماونه‌ته‌وه‌ و ئاوه‌ڵناوێكی دیكه‌یان بۆ شك نابه‌م.
هه‌روه‌ك زۆربه‌مان ده‌زانین رۆژوو گرتن له‌ سه‌ره‌تای جاهیلیه‌تی عه‌ره‌به‌وه‌ باو بووه‌ و له‌وێشه‌وه‌ له‌ ئاینه‌كاندا ره‌نگی داوه‌ته‌وه‌ و تاگه‌یشتووته‌ یه‌هودیه‌كان و له‌وێشه‌وه‌ به‌ میرات گه‌یشته‌ ئاینی ئیسلام. به‌ پێی داب و نه‌ریتی سه‌رتای جاهیلیه‌تی عه‌ره‌به‌كان ڕۆژی ده‌یه‌می مانگی مه‌حه‌ڕه‌م "عاشورا" [واته‌] "كیور" به‌ ڕۆژوو بووگن. دوای كۆچیش كاتێك كه‌ قیبله‌ له‌ به‌یتولموقه‌ده‌سه‌وه‌ گۆڕا و بوو به‌ مه‌كه‌، ڕۆژووش گوازرایه‌وه‌ بۆ كاتی "معدودات" واته‌ ده‌ ڕۆژی هه‌وه‌ڵی مانگی مه‌حه‌ڕه‌م به‌ ڕۆژوو ده‌بوون. دیاره‌ پاش ئه‌وه‌ی موسڵمانه‌كان به‌شه‌ ماڵی خۆیان له‌ بنه‌ماڵه‌ی یه‌هودیه‌كان به‌ ته‌واوی جیا كرده‌وه‌، مانگی موحه‌ڕه‌میان ته‌رخان كرد بۆ ڕۆژوو گرتن.

به‌ گشتی ئه‌وی كه‌ ڕۆژوو ده‌شكێنێ له‌ پله‌ی یه‌كه‌م دا ئه‌مانه‌ن:
هه‌وه‌ڵ: خواردن و خواردنه‌وه‌ی هه‌موو شتێك. دیاره‌ هێندێك له‌ زانایانی ئایینی له‌و باوه‌ڕه‌دان كه‌ تۆكڵی هێلكه‌ و تۆكڵی دار رۆژوو ناشكێنن، به‌ڵام ئه‌م بۆچوونه‌ زۆر لاوازه‌.
دووهه‌م: ڕژانه‌ ده‌ره‌وه‌ی تۆوی مرۆڤ (ئاو هاتنه‌وه‌، راحه‌تبوون)، ئێتر به‌ هه‌ر شێوه‌یه‌ك بووه‌، جێاوازی نیه‌. به‌ڵام ئه‌گه‌ر كه‌سێكی به‌ڕۆژوو مه‌جبوور به‌ كاری سیكس بكرێ و ئاویشی بێته‌وه‌، ئه‌وا ڕۆژووه‌كه‌ی ناشكێ.
سێهه‌م: ئاخنین (چه‌قاندن)ی كێر به‌ هه‌ر شتێكدا، دیاره‌ ئه‌گه‌ر ئه‌م كاره‌ به‌ دڵخواز بكرێ، رۆژوو ده‌شكێ. له‌ گیانداریشدا جیاوازی نیه‌ كیره‌كه‌ كرابێت به‌ كونی پێش و یان پاشه‌وه‌دا، هه‌روه‌ها جیاوازیش نیه‌ ئه‌و مرۆڤه‌ مردوو بێ یان زیندوو. ئه‌گه‌ر كارێكی واش كرا ئه‌وا هه‌ردوولا، واته‌ هه‌م بكه‌ره‌كه‌ و هه‌م بده‌ره‌كه‌ش ڕۆژوویان ده‌شكێ. یان كه‌سێكی به‌ ڕۆژوو له‌ ڕۆژدا ژنه‌كه‌ی خۆی مه‌جبوور به‌ كاری سیكس بكا، ئه‌وا "كه‌فاره‌"ی خۆی و ژنه‌كه‌شی ده‌كه‌وێته‌ سه‌ری. ئه‌گه‌ر هاتوو ژنه‌كه‌ به‌ زۆری پیاوه‌كه‌ی گا(جماع) (!)، ئه‌وا كه‌فاره‌ی هه‌ردووكیان له‌سه‌ر ژنه‌كه‌یه‌.
چواره‌م: كات كوشتن و به‌ قه‌ستی مانه‌وه‌ له‌ كاتی له‌ش پیسی دا تاكوو سه‌رله‌ به‌یانی، بۆ ژنیش به‌ قه‌ستی مانه‌وه‌ له‌ خۆشۆردنی بێنوێژی (غسل حیڤ) دا تاكوو سه‌رله‌به‌یانی.
ـ به‌ڵام ئه‌گه‌ر دوكتۆر بنووسێ كه‌ كه‌سێك چاره‌سه‌ری نه‌خۆشیه‌كه‌ی له‌ گانكردندایه‌ و ئه‌گه‌ر تاكوو شه‌و نه‌كرێ ئه‌وه‌ گیانی ئه‌و كه‌سه‌ ده‌كه‌وێته‌ مه‌ترسیه‌كی گه‌وره‌ (!) ئه‌وا گان كردن له‌ مانگی ره‌مه‌زاندا پێوسته‌ (واجب). كه‌ وابوو ئه‌گه‌ر ژن یان قه‌ره‌واشی ئه‌م كه‌سه‌ به‌ ڕۆژوو بوون و كه‌سی دیكه‌ش كه‌ ڕۆژووی له‌سه‌ر نه‌بێ وه‌ده‌ست نه‌كه‌وت، ئه‌وا ئه‌م كه‌سه‌ ده‌توانێ كاری سیكس له‌گه‌ڵ ژن و یان قه‌ره‌واشه‌كه‌ی خۆی بكا. له‌م حاڵه‌ته‌شدا ئه‌وانیش هێنده‌ی پێیان ده‌كرێ ده‌بێ به‌رگری له‌خۆیان بكه‌ن... و هه‌وه‌ها گانكردنی ژن و پیاو له‌ ڕۆژی هه‌وه‌ڵی مانگی ره‌مه‌زاندا واجیبه‌.

ـ ئه‌و شتانه‌ی كه‌ هه‌ستی مرۆڤی رۆژووگر ده‌بزوێنن و كردنیان باش نیه‌ (مكروه‌)ه‌ یازده‌ شتن:
ـ خوێندنه‌وه‌ی هه‌ڵبه‌ست، ئه‌گه‌ر ته‌نانه‌ت به‌ شان و باڵی په‌یامبه‌ره‌كان و كه‌سانی پیرۆزیشدا هۆنرابێته‌وه‌.
ـ زۆر مانه‌وه‌ له‌ كاتی خۆشۆردن له‌ حه‌مامدا.
ـ ماچ كردن و ده‌ستبازی كردن له‌گه‌ڵ ژناندا.
ـ شیاف دانان (جۆرێك حه‌به‌ كه‌ له‌ دواوه‌ له‌ مرۆڤ ده‌نرێ و له‌ نێو ڕیخۆڵه‌گه‌وره‌دا كاری خۆی ده‌كا و به‌ له‌شدا بڵاو ده‌بێته‌وه‌).*
ـ حقنه‌ كردن (واته‌ له‌ كونی دواوه‌وه‌ی مرۆڤ ده‌رمان له‌ زگی كه‌سێك بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ زگی ره‌وان بێ).*
ـ بنێشت (جاجكه‌) جاوین.
ـ تكاندنی دڵۆپه‌ له‌ گوێ و لووت.
ـ بۆن كردنی خونچه‌ و گوڵ، به‌تایبه‌تی گوڵی نێرگس.
ـ كراسی ته‌ڕ له‌به‌ر كردن.
ـ ڕه‌شتنی چاو به‌ سورمه‌ و كل و ده‌رمان.
ـ مانه‌وه‌ی ژنان له‌ نێو ئاودا.
تاكوو ئیره‌ له‌م سه‌رچاوه‌ وه‌رگیراوه‌:(جامع عباسی، باب چهارم، احكام روزه‌های واجبی و مستحبی و حرام و كروه‌، مبطلات روزه‌)

ـ ئه‌گه‌ر مرۆڤێك به‌ر له‌ مه‌لا بانگدانی سه‌رله‌به‌یانی نیه‌تی ڕۆژوو گرتنی كرد و سه‌رخۆش بێ و له‌ نێوان ڕۆژدا له‌ هۆش بچێ (ببوورێته‌وه‌)، باشتر ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ڕۆژووه‌كه‌ی بشكێنێ و پاشان به‌ قه‌رز بیداته‌وه‌.
ـ گان كردن ڕۆژوو ده‌شكێنێ، ئه‌گه‌ر ته‌نانه‌ت تاكوو شوێنی خه‌ته‌نه‌ كردنه‌كه‌ش (ملكه‌كه‌)ی چووبێ و ئاویشی نه‌هاتبێته‌وه‌.
ـ به‌ڵام ئه‌گه‌ر كه‌متر له‌ شوێنی خه‌ته‌نه‌ كرد‌نه‌كه‌‌ی (ملكه‌كه‌ی، سه‌ره‌كه‌ی) چووبێ و ئاویشی نه‌هاتبێته‌وه‌، ئه‌وا رۆژوو ناشكێ.
ـ ئه‌گه‌ر كه‌سێك كێری بڕابێته‌وه‌ و كه‌متر له‌ سه‌ره‌كه‌شی پێدا كردبێ (!)، ڕۆژووی ده‌شكێ.
ـ ئه‌گه‌ر كه‌سێك كیری بڕابێته‌وه‌ و دوو دڵ بێ له‌وه‌ی كه‌ تێیناوه‌ یان نا (!) رۆژووكه‌ی ناشكێ.
ـ ئه‌گه‌ر كه‌سێك دڵنیا نه‌بێ كه‌ ته‌نیا تاكوو سه‌ره‌كه‌ی تێیناوه‌ یان نا، ئه‌وا ڕۆژووه‌كه‌ی ناشكێ.
ـ ئه‌گه‌ر كه‌سێك له‌ بیری بچێ كه‌ به‌ ڕۆژووه‌ و یان مه‌جبوور به‌ گانكردن بكرێ (!) ئه‌وا ڕۆژووه‌كه‌ی ناشكێ.
ـ ئه‌گه‌ر ڕۆژووگر له‌ كاتی هاتنه‌وه‌ی ئاوه‌كه‌ی (راحه‌ت بوون)دا له‌ خه‌و راپه‌ڕێ، پێویست نیه‌ به‌رگری له‌ هاتنه‌وه‌ ئاوه‌كه‌ی بكا (!)
ـ به‌كار هێنانی "شیاف" بۆ ڕۆژووگر مه‌كروه‌ و هه‌ره‌وه‌ها ئه‌گه‌ر كه‌سێكیش به‌ بێ ئاره‌زووی ڕاحه‌ت بوون ژنه‌كه‌ی ماچ بكا.
ـ ئه‌گه‌ر ڕۆژووگر به‌ شتێكی حه‌رام ڕۆژووه‌كه‌ی بشكێنێ، وه‌ك شه‌راب و زه‌نا، یان گان كردن له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی خۆی له‌ كاتی بێنوێژی دا، ده‌بێ "كفاره‌"ی به‌ ئازاد كردنی به‌رده‌یه‌ك ده‌ربكا و یان دوو مانگ ڕۆژوو بگرێ و یان ده‌بێ شه‌ست كه‌سی برسی تێر بكا.
ـ ئه‌گه‌ر ڕۆژووگر له‌ ڕۆژێكی مانگی ره‌مه‌زاندا چه‌ندین جار گان بكا، ته‌نیا "كفاره‌"ی یه‌كێكیانی له‌سه‌ره‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر ئه‌و گانه‌ی به‌ حه‌رام كردبێ، ده‌بێ "كفاره‌ی كۆ" واته‌ (كفاره‌ جمع) بدا.
ـ ئه‌گه‌ر ڕۆژووگر گانێكی حه‌رام بكا و پاشان له‌گه‌ڵ هاوسه‌ره‌كه‌ی خۆی بیكا، ئه‌و ده‌بێ ته‌نیا یه‌ك "كفاره‌ی كۆ" بدا.
ـ ئه‌گه‌ر ژنێك مێرده‌كه‌ی خۆی به‌ گانكردن مه‌جبوور بكا (!) پٍێوست‌ نیه‌ كفاره‌ی ڕۆژووی مێرده‌كه‌شی بدا.
ـ ئه‌گه‌ر ڕۆژووگر له‌ مانگی ره‌مه‌زاندا له‌گه‌ڵ ژنه‌كه‌ی كه‌ به‌ ڕۆژووه‌ و خه‌وی لێكه‌وتووه‌ سیكس بكا، ده‌بێ یه‌ك كفاره‌ بدا، دیاره‌ ڕۆژووی ژنه‌كه‌شی ناشكێ.
ـ ئه‌گه‌ر ڕۆژووی مانگی ره‌مه‌زان به‌ قه‌ستی (بێ هۆ) نه‌گیردرێ و له‌ ڕۆژیشدا چه‌ند جار ئه‌و كارانه‌ی كه‌ ڕۆژوو ده‌شكێنن بكرێن، بۆ وێنه‌ چه‌ند جار گان كردن، ئه‌وا یه‌ك كفاره‌ی به‌سه‌.
تاكوو ئیره‌ش له‌م سه‌رچاوه‌ وه‌رگیراوه‌: (آیه‌الله‌ خمینی، توضیح‌المسائل، احكام روزه‌ و مبطلات آن)
خوێنه‌ری هێژا بۆ خۆت به‌ چاوی خۆت دیتت كه‌ ئه‌م جۆره‌ كه‌سانه‌ له‌ هه‌موو چۆن له‌ سه‌ر هێندیك گرفتی كۆمه‌ڵایه‌تی بڕیار ده‌ده‌ن، ئه‌گه‌ر به‌شی سیكس له‌م جۆره‌ نووسینانه‌دا لابه‌رین، ئه‌وا هیچی به‌ هیچه‌وه‌ نیه‌، له‌ سه‌ددا حه‌فتای ئه‌م پرسیارانه‌یان گرێ داوه‌ به‌ گانكردنه‌وه‌. تازه‌ خۆ ئه‌گه‌ر گیروگرفتی سیكسی به‌ شێوه‌یه‌كی زانستی بێته‌ به‌ر باس و لێكۆلینه‌وه‌ی لێ بكرێ، نه‌ك هه‌ر زه‌ره‌ری نیه‌ به‌ڵكوو سوودیشی زۆره‌، هه‌ر وه‌ك چۆن له‌ هێندیك وڵاتدا ئه‌م باسه‌ كراوه‌ به‌ وانه‌ی كلاس پێنج و شه‌شه‌كان.
ئه‌وه‌ی كه‌ له‌ ئه‌م دوو نموونه‌ نووسینه‌ی سه‌ره‌و‌دا زۆر سه‌یره‌ ئه‌وانه‌ن كه‌ نیشانه‌ی (!) له‌ پاش داناون، باشه‌ یانێ مرۆڤێك خۆی به‌ ڕێنوێنی خه‌ڵك دابنێ، به‌ڵام له‌و باوه‌ڕه‌دا بێ كه‌ نه‌خۆشی هه‌بێ به‌ كانگردن چاره‌سه‌ر بكرێ، ئه‌ویش ته‌نیا بۆ پیاوان! بێجگه‌ له‌مه‌ش ئه‌گه‌ر كابرا ژن و نۆكه‌ر و قه‌ره‌واش و ... ده‌ست نه‌كه‌وت ئه‌وا كه‌سێك كه‌ رۆژووی له‌سه‌ر نیه‌ بۆ ئه‌م كاره‌ په‌یدا بكا!! له‌وانه‌ی كه‌ باوه‌ڕیان به‌ ڕۆژوو گرتن هه‌یه‌، ته‌نیا منداڵ و هێندێك كه‌سی تایبه‌تی نه‌بێ، ئه‌وی دیكه‌ به‌ ڕۆژوون. باشه‌ مه‌به‌ستی ئه‌م مه‌لایه‌ كێیه‌!!؟
یان دواتر له‌ قسه‌كانی خومه‌ینی دا هاتووه‌ كه‌: "‌ئه‌گه‌ر كه‌سێك كێری بڕابێته‌وه‌ و كه‌متر له‌ سه‌ره‌كه‌شی پێدا كردبێ، ڕۆژووی ده‌شكێ." دیاره‌ ئه‌م مه‌لایه‌ هێنده‌ بیری له‌وه‌ نه‌كردووه‌ته‌وه‌ ئه‌گه‌ر‌ كێرو گونی كابرایه‌كیان بڕی، ئیتر "سه‌ر و مل"ی چی!! یان بۆچی ده‌بێ كیروگونی كابرایان بڕیبێ!!
یان هێندیك شتی هیچ و پووچی دیكه‌ی وه‌ك "گان كردن له‌گه‌ڵ مردوو" و یان ئازاد كردنی "به‌رده‌"یه‌ك! و ... باشه‌ كه‌س نیه‌ بڵێ ئه‌م كابرایه‌ له‌ چ ده‌ورانێك له‌ مێژوودا ژیاوه‌؟
بۆ ئاگاداری ئێوه‌ی به‌ڕێز من ته‌نیا ئه‌و "مساڵه‌"نه‌ی كه‌ پێوه‌ندی به‌ رۆژووه‌وه‌ هه‌یه‌ (واته‌ له‌ مساله‌ی "١٥٨٤" ه‌وه) لێره‌دا وه‌ك نموونه‌ هێناومه‌ته‌وه‌، ده‌نا باسی هێنده‌ هیچ و پووچی تێدایه‌ به‌‌ خوێندنه‌وه‌یان تووكی له‌شی مرڤ راست ده‌بێته‌وه‌. ئه‌مه‌ ڕێبه‌ر بێ، ده‌بێ لایه‌نگره‌كانی چۆن بن!!

تێبینی: ئه‌و دوو كه‌وانه‌ی كه‌ نیشانه‌ی ئه‌ستێره‌م * له‌ پاش داناون، شیكرندنه‌وه‌ی خۆمن.